Maatwerk of willekeur

Regels gelden voor iedereen en als er van regels wordt afgeweken dan moet dat zorgvuldig gebeuren zodat iedereen weet waar hij of zij aan toe is en ervan uit mag gaan dat voor iedereen dezelfde regels gelden. Dat geldt in het bijzonder voor de overheid en daarmee ook de gemeente. Dat vind ik niet alleen, maar wordt ook in het bestuursrecht omschreven als de ‘algemene beginselen van behoorlijk bestuur’. Voor deze column zijn van deze algemene beginselen de volgende specifiek van belang: zorgvuldigheid, vertrouwen, verbod op willekeur en gelijkheid.

In de gemeenteraad is altijd veel te doen over bestemmingsplannen.

Een bestemmingsplan is een juridisch bindend document waarin de gebruiks- en bouwmogelijkheden worden vastgelegd voor een gebied.”

Dat lijkt een eenvoudige definitie en ieder bestemmingsplan is even eenvoudig in te zien door iedereen die dat maar wil. En toch wordt er veelvuldig en zonder toestemming vanaf geweken. Is dat het geval dan moet de gemeente/burgemeester handhavend optreden en een einde maken aan de feitelijke situatie die strijdig is met de door de gemeente zelf vastgestelde plannen. Eenvoudig zou je zeggen maar zo is het toch niet. De gemeente mag het ‘afwijken van plannen’ goed vinden als er zicht is op ‘legalisering’, zeg maar het achteraf toch weer in orde maken. En wanneer doe je dat nou en wanneer niet?

De VVD-fractie heeft zich sterk gemaakt voor een onderneemster die online kantoormeubelen wilde verkopen op een industrieterrein en van de gemeente moest sluiten vanwege strijd met een bestemmingsplan. Dit terwijl 250 meter verder op hetzelfde industrieterrein een kantoorhandel aan particulieren verkoopt. De gemeente heeft zich omgekeerd sterk gemaakt voor een motorzaak in De Krim die in strijd met het geldende bestemmingsplan motoren verkoopt aan particulieren. Waarom de een wel en de ander niet? Waarom steunt de gemeente een grindwasserij in Balkbrug die op een verkeerde locatie zit en waarom mag een supermarkt in Dedemsvaart absoluut niet naar een locatie die zij zelf graag wil. In alle gevallen is het bestemmingsplan duidelijk. In beide laatste gevallen heeft de gemeente rechtszaken gevoerd, om enerzijds te handhaven als ook om anderzijds te legaliseren. In geval van de grindwasserij heeft de gemeente ondertussen al definitief verloren en in geval van de supermarkt is tot nu toe ook en gedurende 7 jaar, iedere zaak nog verloren. De gemeente heeft ter zake de grindwasserij voor 98.500 euro aan externe kosten gemaakt die u en ik moeten betalen. De kosten voor de andere procedures volgen.

Waarom zou de gemeente moeten willen afwijken van door haar zelfgemaakte plannen en in welke gevallen doet ze dat en in welke niet en met name: waarom? De VVD-fractie wil ondernemers de ruimte geven om te ondernemen en particulieren dezelfde ruimte om te wonen, in het vertrouwen dat de gemeente correct uitvoering geeft aan de door haar gemaakte plannen. En als er om wat voor reden ook afgeweken moet worden van plannen, dan moet het voor iedereen duidelijk zijn waarom, wat de onderliggende spelregels voor afwijking zijn en wat de mogelijkheden zijn om daartegen bezwaar te maken. De gemeente noemt het afwijken van haar plannen ‘maatwerk’, maar zonder goede onderliggende spelregels is maatwerk willekeur. Ondernemers en inwoners binnen onze gemeente moeten kunnen vertrouwen op een gelijke en zorgvuldige behandeling. Wij hebben gevraagd om onderliggende spelregels, maar nog niet gekregen.